Türkiye'de son 24 saatte 1639 kişiye Kovid-19 tanısı kondu, 58 kişi hayatını kaybetti, toplam vaka sayısı 143 bin 114, can kaybı 3 bin 952 oldu.
Koca, Bakanlık Bilkent Yerleşkesi'nde, video konferansla gerçekleşen Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından basın toplantısı düzenledi. Toplantının ardından Bakan Koca, günlük corona virüs tablosu ve son rakamlarla ilgili yaptığı açıklamada, "Yoğun bakımdaki hasta sayımız ilk kez 1.000’in altına düştü. İyileşen hasta sayımız 100.000’i aştı. Toplam test sayımız yaklaşık 1,5 milyon. Virüse karşı asıl gücümüz: Maske + 1,5 Metre Sosyal Mesafe. Risk, en çok kalabalık ortamlarda. Uzak duralım." ifadelerini kullandı.
"Türkiye'nin biricik insanları" diyen ve koronavirüsten etkilenen her yaş ve meslekten yediden yetmişe herkese seslenerek konuşmasına başlayan Koca, 8 haftasını geride bıraktıkları koronavirüsle savaşta dünyanın Türk insanına hayranlık duyduğunu söyledi.
Koca, salgının başlangıcından bu yana izlediği strateji, tedavideki yenilikçiliği ve tedbirleriyle Türkiye'nin dünya toplumunun gündeminde olduğunu belirtti.
"Dünyanın imrendiği başarı"
Türkiye'nin bilim insanlarının başarılarıyla, İtalya'dan Amerika'ya, dünyada bilim insanlarının ilgi konusu olduğunu vurgulayan Koca, şöyle konuştu:
"Uluslararası televizyonlar, başarı öykümüzü ekranlarına taşıyor. Dünyanın öteki ucundan doktorlar, Türkiye'deki meslektaşlarından bilgi alıyor. Salgının yarınlarını tehdit ettiği toplumların gözü Türkiye'de. Dünyanın imrendiği başarının kahramanlarını görmek için gözünüzü başka bir yere çevirmeyin. Kendinizi bu başarının altında kendi gücünüzü aşan bir şey aramaya zorlamayın. Bu başarının sahibi, tedbirlere uyduğunuz ölçülerde sizlersiniz."
"Bu başarının sahibi, sorumluluğunu tek tek yerine getiren 83 milyondur. Eğer bilim insanlarımızın önerdiği tedbirleri uygulamasaydınız, esnek davransaydınız sonuç alamazdık." diyen Koca, teklifin eyleme dönüştüğünü, bazı kısıtlamaların hayatı koruduğunu ifade etti.
Koca, hayatta unutulmayacak bir tarih olan 10 Mart'ın üzerinden 8 haftanın geçtiğini dile getirdi.
"Salgın 21. yüzyılın tarihine geçecek"
198 ülkede hayatı tehdit eden, bugüne kadar 4 milyon 373 bin insanın yakalandığı, 294 bin insanın ölümüne neden olan, ekonomisi çok güçlü, hayat standardı yüksek ülkelerde toplumsal düzeni dize getiren böylesi bir salgın hastalıkla mücadelede 8 haftanın kısa bir zaman olduğunu vurgulayan Koca, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu salgının 21. yüzyılın tarihine geçecek, insanlığın hikayesinde yeri olacak büyük bir olay olduğundan artık çok eminiz. Böylesi büyük bir hadisede 8 haftalık bir mücadele uzun ve yorucu değildir. Her günü kritik, yarını bugününden önemli bir mücadeledir. 8 hafta ortada büyük bir tehdit varken, insan hayatında son derece kısa bir zamandır. 8 hafta süren kimi yoksunluklar, riske rağmen kontrolü elden bırakmamıza yol açacak bir zaman değildir. Tedbirlere uyarak geçirdiğimiz 8 haftadan sonra, riskli bir gün bile tabloyu değiştirebilir. Daha ötesi, risk alınmış bir an bile, hayata, hayatlara mal olabilir. Karıştığımız kalabalıktan, girdiğimiz bir kuyruktan salgın tekrar uç verebilir. Tedbir, temkin, aklın seçeneğinden öte, artık aklın mecburiyetidir. Bu salgında tek tek sizlerin sağlığından sorumluyum. Hastalarımızın tedavisi ve bulaşmanın önlenmesindeki sorumluluk kadar, işin ciddiyetini söylemekle de yükümlüyüm."
Bakan Koca, koronavirüs salgınının 2. Dünya Savaşı'ndan sonra aynı anda tüm dünyanın konusu olan ilk olay olduğunu aktardı.
"Koronavirüs küresel dünyanın küresel salgınıdır"
Salgının 2. Dünya Savaşı'ndan sonra aynı sebeple en çok insanın öldüğü ilk küresel ölçekli olay olduğuna dikkati çeken Koca, şunları söyledi:
"Koronavirüs salgını, bugüne kadar aynı anda tüm kıtaları tutan ilk salgındır. İnsanlık, daha önce aynı anda tüm dünyayı saran böylesi bir salgınla karşılaşmamıştı. Koronavirüs, küresel dünyanın küresel salgınıdır. Salgın bizi hareketi sınırlamaya, izole olmaya, daha az temasa, insanlarla aramıza fiziki mesafe koymaya, kontrollü yaşamaya zorluyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dün dünyada toplam 82 bin 591 yeni vaka tespit edilmiştir. Salgının kazandığı seyirde henüz bir değişiklik yok. Sadece Amerika'da dün 1630, İtalya'da ise 172 yeni ölüm oldu. Türkiye günlük koronavirüs tablosu ise dün, eski günlere göre çok daha iyi bir tabloydu. İyileşen hasta sayımız, toplam hasta sayımızın yüzde 70’ine ulaştı. Rakam olarak söylersek 141 bin 475 hastamızdan 98 bin 889'u sağlığına kavuştu. Günlük test kapasitemiz 50 bine ulaştığı halde, hastalığın artık gerilemiş olması sebebiyle bu düzeyde test ihtiyacı doğmuyor. Yapılan testlerde pozitiflik oranı ise düzenli olarak düşüyor."
Sağlık Bakanı Koca, Kovid-19'u düşündürecek şikayeti olanlara, pozitif vakalarla teması olanlara, şüphelilere test yapılmasının bulaşma hızını düşürdüğünü, yeni vaka sayısını azalttığını vurguladı.
Hastalığın toplum içinde bulaşma yollarının kesilmesinde, uyguladıkları stratejinin büyük rol oynadığının altını çizen Koca, şöyle devam etti:
"Bu strateji, yaygın tarama yerine filyasyon yönteminin tercih edilmesiydi. Sayıları 6 bin 239'a ulaşan filyasyon ekiplerimiz, ilk vakadan bugüne riskli, yani 1 hastayla teması olmuş 722 bin kişiye ulaştılar. Böylece, virüs kapmış, kapmış olması muhtemel kişiler, kendileri bulaştırıcı olma aşamasına gelmeden izole edildiler. Hastalığın yayılımını, kaynağından hareket ve takiple kontrol altına aldık. Eğer bunu yapmamış, gelen hastaları tedaviye odaklanmış olsaydık, hastalık vahim bir hızla yayılırdı. Fakat tedavinin tek başına başarı sağlayamayacağı gibi, filyasyon da tek başına başarı sağlayamaz."
"İstikrarlı iyileşme"
Koca, 10 Mart'tan itibaren uygulanan filyasyonla, tedbir ve tedavinin birbirini tamamladığını aktardı.
İzolasyon sayesinde riskin yönetildiğini, sosyal mesafe kuralıyla virüsün önünün kesildiğini, maske kullanımıyla, solunum yoluyla bulaşan virüse karşı ciddi önlem alındığını anlatan Koca, şunları kaydetti:
"Geçen haftaki buluşmamızda, vaka bazında, salgının Türkiye'deki seyrini size kısaca özetlemiştim. 10 Mart'taki ilk vakayla başlayan süreçte, hepimiz üzerimize düşeni yaptık, ilk 4 hafta içinde olayın seyrini 83 milyon birlikte değiştirdik. 11 Nisanda 33 bin 170 kişiye test yapılmış, 5 bin 138 tanı konmuştu. Vaka sayısının en yüksek olduğu tarih bu tarihti. 29 Nisan'da günlük test sayısı 43 bin 498'e çıktı. Testteki artışa rağmen yeni hasta sayısı azaldı. Salgının 5'inci haftasından itibaren istikrarlı bir iyileşme içindeyiz. Eğer, rehavete yol açmasından korktuğum cümleyi tekrar kurmayı göze alırsam, şu anki ama şu anki şartlarda, salgın kontrol altında."
Koca, geçen hafta olumlu net bilgiler ışığında, Türkiye'nin koronavirüsle mücadelesinde birinci dönemini tamamladığını hatırlatarak, "Şimdi mücadelemizin ikinci dönemindeyiz, ikinci dönemin ilk günlerindeyiz dedim. Tedbir zorunludur, çünkü tehdit devam etmektedir. Başarı, ilk dönemde olduğu gibi, yine tedbirlere bağlıdır. Tedbirsiz davranmak, tehdidin ortadan kalktığı yanılgısına düşmektir. " değerlendirmesini yaptı.
"Virüse fırsat tanırsak 1 ay öncesine dönmek ihtimaldir"
Virüsü taşıyan insanların tamamının hastanelerde veya evde izolasyon altında olduğunu düşünmenin tehlikeli olduğunun altını çizen Koca, "Virüs, şimdilik tam bilemeyeceğimiz bir dönem boyunca, bu toplumda, aramızda varlığını sürdürecektir. Virüs, dünyada hareket halinde olacaktır. Vuhan'daki ilk olay, özellikle kentlerdeki hayat için bir milattır." ifadesini kullandı.
Son verilerin açıkça ortaya koyduğu gibi şu anda bir hafta öncekinden çok daha iyi durumda olunduğuna işaret eden Koca, şöyle konuştu:
"Buna rağmen, bir hafta önce ne söylediysem tekrar ediyorum. Salgın hastalıklar, fırsat tutkunudur. Virüse bu fırsatı tanırsak, 1 ay öncesine dönmek ihtimal dahilindedir. Örnek olduğumuz dünyaya bu kez ders olabiliriz. İyi haber olan her sayı yükselirken, kötü haber olan her sayı azalırken, güç bizdeyken buna izin vermeyelim. Hastalıktan, ölümden korku doğaldır. Fakat korku, tehlikeyi, riski yönetecek bir strateji değildir. Uyarılarımızın hiçbiri korkudan medet ummuyor. Uyarılarımız, toplum olarak bir sağduyu örgütlenmesine işaret ediyor. Uyarılarımız, ricalarımız, önerilerimiz, salgın karşısında davranışın akla uygunluğu üzerinde duruyor."
"Kalabalığa tedbirsiz karışmak risktir"
Bazı gündelik hevesler ve tavizlerin "Bu kadar olsun," şeklinde karşılanabileceğini ifade eden Koca, "Bir pandemi sürecindeyiz. Virüsten korunmamızı sağlayacak kuralları askıya alarak alışveriş kuyruğuna girmek, pazar yeri kalabalığına tedbirsiz karışmak risktir." uyarısında bulundu.
Koca, koronavirüs tedbirlerinden ödün vermenin, bir çikolatayla rejimi bozmaya, çarpıntı yapacağını bile bile bir fincan kahve içmeye maalesef benzemediğine işaret ederek, "Riskle hangi anda, hangi ortamda, kim vasıtasıyla karşılaşacağımızı bilemeyiz. Çok sağlıklı, belki de hiç belirti göstermeyecek biri size hastalık bulaştırabilir. Siz, virüsü ondan alıp, bünyesi zayıf birinin hastalığına sebep olabilirsiniz. Dışarıya maskesiz çıkmak, maskeyi yarı açık şekilde kullanmak sorumlulukla bağdaşmaz." dedi.
Mesafe kuralını çiğnemenin, virüsle araya hiç sınır koymamak demek olduğunu dile getiren Koca, şunları söyledi:
"Geride bıraktığımız 8 haftadan, başarısı kanıtlanan stratejimizden, Bilim Kurulumuz ve sağlık ordumuzla verdiğimiz mücadeleden, bizler tek tek tedbir aldıkça 83 milyonun elde ettiği sonuçtan bahsettim. Bunlar asla eskimeyecek sözlerdir. Bir kısmı endişe, bir kısmı somut tedbirlerle geçen 8 hafta, bizi geleceğe bağlayan sağlam köprünün ayakları olmalıdır. Riskin ciddiyeti, olası bir rehaveti pür dikkate çevirmelidir. 8 hafta, eğer istersek, ne güçlükleri yeneceğimizin, korkuya kapılmadan riski yöneteceğimizin kanıtıdır."
"Dünya, Vuhan öncesi dünya değil"
Bakan Koca, Türkiye'nin dünyadan önde ve mücadelenin ikinci döneminde olduğunu belirterek, "Geldiğimiz nokta o kadar umut verici ki sanayi bölgelerinde, çalışanların sağlığını korumak, bulaşmayı önlemek için test laboratuvarları açıyoruz. İş yerlerine pandemi risk yönetimi için tedbirler, kurallar geliştiriyoruz. Bakanlık olarak, yeni yaşamın gerektirdiği sağlık standartlarını oluşturuyoruz. Hepimiz biliyoruz ki süreç, tipik bir normalleşme değil. Eski günler tam olarak geri dönmüyor. Salgın, bir hayat biçimi getirdi ve nelerin mümkün olabileceğini gösterdi. Bazı kısıtları nasıl aşabileceğimizi öğrendik." diye konuştu.
Müzik gruplarının sahnede bir araya gelerek verdiği konserleri artık her üyenin kendi bilgisayarından ayrı ayrı katılımıyla internet üzerinden verdiğini, ilköğretimde uzaktan erişimle eğitimin alternatif model olabileceğinin ortaya çıktığını aktaran Koca, "Büyük kurumların toplantıları video konferanslarla yapılıyor. Hükümetler aynı şekilde toplanıp ülkelerine ilişkin büyük kararlar alıyor. Bu dünya, Vuhan öncesi dünya değil. Yeni normaller, yepyeni imkanlar keşfediyoruz. Yeni hayatı en iyi anlayacak olan gençlerdir. Onların desteğine, fikirlerine çok ihtiyacımız var. Mevcut durumda kesin olan şudur; salgını, tarihteki tüm salgınlar gibi yeneceğiz. Ama virüsle savaşırken ondan yeni şeyler öğreneceğiz." dedi.
"Yeni hayatımızda kalabalık kuyruklar olmamalı"
Tedbir kabiliyeti yüksek bir toplum olarak, yeni hayatın hızla kurulması gerektiğine işaret eden Koca, şöyle konuştu:
"Yeni hayatımızda kalabalık kuyruklar, AVM kalabalıkları, stadyum kalabalıkları, pazar yeri kalabalıkları, üç kişinin yan yana oturduğu koltuklar, tam kapasite çalışan asansörler olmamalıdır. Salgın sürecinde doğan, bu yeni, tedbirli hayat tarzına Kontrollü Sosyal Hayat diyoruz. Bu üç kelime, Kontrollü Sosyal Hayat, söylediklerimizin yalın ifadesidir. Kontrollü Sosyal Hayat, hepimizin ortak katkılarıyla gelişecek, bir süreliğine geçerli bir yaşam tarzıdır. Bu mücadelenin profesyonelleri, bakanlığımız, Bilim Kurulumuz, bizler, Kontrollü Sosyal Hayatı, ikinci dönemin stratejisi olarak görmekteyiz. Kontrollü Sosyal Hayat, toplumun iki tarafına sorumluluklar yüklüyor. Bir tarafta bireyler var, sizler varsınız. Sizden beklenen, en temelde, maske ve sosyal mesafe kurallarına bugüne kadar olduğundan çok daha sıkı şekilde uymanızdır."
Çalışmaların maskenin tek başına koruyucu olmadığını ortaya çıkardığına dikkati çeken Koca, bilimsel gözlemler, maske ve mesafenin iki ayrı tedbir gibi değil, tek ve birleşik tedbir gibi görülmesi gerektiğini ortaya koyduğunu söyledi. ?
"Hayat Eve Sığar' kullanıcısı 10 milyona ulaştı"
Koca, birey olarak herkes için Kontrollü Sosyal Hayat'ın, özünde, maske sosyal mesafe olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Kontrollü Sosyal Hayat, aynı zamanda, riskli ortamlardan uzak durmak, günlük hayatımızı ise riski minimalimize edecek şekilde düzenlemek demektir. Kontrollü Sosyal Hayat'ın size kesin olarak önerdiği şey, 'Bir şey olmaz' cümlesinin üstünü çizmenizdir. Kontrollü sosyal hayatın başarıyla uygulanması, toplumsal organizasyonun diğer tarafı diyeceğimiz kurumların katkılarına, alacakları tedbirlere bağlıdır. Bu, sosyal alanın, salgın şartlarına göre yeniden düzenlenmesiyle mümkün olacaktır."
Ulaşımda yeni bir oturma düzenine gidilmesinin kaçınılmaz göründüğünün altını çizen Koca, büyük iş yerlerinin sağlık hizmeti alma konusunda daha fazla ciddiyet göstermesi gerektiğini söyledi.
Sağlık Bakanı Koca, virüsün yayılmasına, bireyler için risk oluşturmasına elverişli her ortamın, her sosyal alanın düzenlenmesinin kontrollü sosyal hayat kapsamında olduğunu, kontrollü sosyal hayatın da bireyler için son derece önemli bir kolaylaştırıcılığa sahip olduğunu belirtti.
"Hayat Eve Sığar"ın, kolaylaştırıcı, ücretsiz ve internetten kolayca indirilebilecek mobil uygulamanın, olası riskler konusunda bilgilendirdiğini ve riske karşı rehberlik yaptığını anlatan Koca, "Gitmek veya hizmet almak isteğiniz bir yerde, bir ortamda eğer son 3 gün içinde pozitif tanı konuş bir ziyaretçi ya da çalışan bulunmuşsa, mobil uygulama, yani risk rehberiniz sizi uyarıyor. Bugün itibarıyla, kullanıcısı 10 milyonu bulmuştur." bilgisini verdi.
"Sosyal hayatımızı kontrol altına alırsak güzel günler göreceğiz"
Kontrollü Sosyal Hayat döneminin, tedbirlerin sadece bireysel olarak değil, sosyal birliktelikle uygulanacağı bir dönem olduğunu bildiren Koca, şunları kaydetti:
"Yerel yönetimlerden özel sektöre hayatın tüm taraflarına sorumluluk düşmektedir. Bu döneme tam olarak girebilmiş değiliz. Geride bıraktığımız 8 hafta, eğer bugünlerde dikkatsiz davranırsak, gelecek için fazla anlam ifade etmeyebilir. Bu 8 haftanın, pandemi şartlarında mücadele açısından kısa bir zaman olduğunu tekrar hatırlatmalıyım.
Hayatımızı mümkün olduğu kadar evde sürdürmeye çalışalım. Zorunluluk yoksa dışarı çıkmayalım. İşimiz veya ihtiyaçlarımız için dışarı çıkmışsak yoğunluğu en az yerleri tercih edelim. Maske ve mesafe kuralına mutlaka uyalım. Bu tedbirleri esnetenleri veya risk yokmuş gibi davrananları uyaralım. Buna hakkımız var. İş yerlerimizde ise sağlığımız için kurallara uygun ortam oluşturulmasını talep etmeliyiz. Kurumlarımızı teşvik etmeliyiz, hatta önerilerimizi geliştirmeliyiz. Kontrollü Sosyal Hayat, salgınla mücadelede, sorumluluğun paylaşıldığı hayattır. Korona mücadelesinde, bu noktada sağlamamız gereken şey, güçlü istikrardır. Hekimi, hemşiresi, hasta bakıcısı, yoğun bakım teknisyeni, filyasyon ekibi ve diğer bütün üyeleriyle sağlık ordumuz bu istikrarı güçlü şekilde gösteriyor."
Bilim Kurulu'nun tam bir yetkinlik içinde çalıştığını ifade eden Koca, "Devlet kurumları bakanlığımızın geliştirdiği tedbirlere duyarlı. Mücadeleye destek tam. Kazandığımız deneyimlerle şimdi işimizde daha titiz, daha atılganız. Salgını kontrol altına aldık. Sosyal hayatımızı kontrol altına alırsak güzel günler göreceğiz. Güzel, güneşli günler." dedi.
SORULAR
Yabancı turistlere yönelik bir tarama olacak mı?
Nasıl bir özellikle sezonun açılmasıyla tedbirlerin devam edebileceği ile ilgili plan yapıldı. Turizm Bakanlığımız ile geliştirdiğimiz yaklaşımlar oldu. bayramdan sonra kontrollü olmak kaydıyla yurtdışından gelişleri test yaparak götürme eğilimindeyiz. PCR testi ile bunları yapmak istiyoruz.
AVM'lerde dikkat çekici kalabalıklar, trafik yoğunluğu arttı. İkinci dalgayı tetikler mi? Vuhan'da da yeni vakalar olduğu iddiası var?
Maskenin ve 1.5 metre mesafenin ne kadar önemli olduğunun altını çizdim konuşmamda. Yer yer bu kurallara uyulmadığını görüyoruz. Bunların asla olmaması gerekiyor. Uymayanları uyarabiliriz. Bu toplumun genelini ilgilendiren bir salgın. Bu tedbirlere uyma konusunda gayret içinde olursak ikinci dalgayı önlemiş oluruz. Yoksa kaçınılmaz son öyle olur. Bu dönemin kontrollü bir sosyal hayat dönemi olduğunu, maske ve mesafe kuralını hepimiz bilmeli.
Ramazan Bayramı'nda sokağa çıkma yasağı olacak mı? Bağışıklık haritası...
Bağışıklık haritası için 150 bin kişinin kimler olduğu tespit edildi. PCR testini yapmak istiyoruz. PCR'a ilave antikor testini yapmak istiyoruz. Kişiler tespit edildi. Dünyaya örnek olacak bir çalışma olacak.
Aile sağlığı merkezlerinde çalışanlar için ek ödeme yapılacak mı?
Bununla ilgili ben özellikle Mart - Nisan - Mayıs aylarında ek ödeme yapılmaıs konusunda daha önce yapılabileceğini sömylemiştim. Yapılma noktaısnda bir çalışma içindeyiz.
15 Haziran'da üniversiteler açılacak.
Haziran'da hem LGS, YKS'nin yapılıyor olması bir hareketliliğe sebep olacağını düşünüyoruz. Yüz yüze finallerin yapılacak olmasının kaygı yaratacağı izlenimi oluştu. Yüz yüze yapılmadan, olabildiğince online sınavların yapılması yaklaşımına YÖK de aynı günde karar vererek yüz yüze yapılmaması kararı alındı. 2019-20 için yüz yüze sınavlar olmayacak.
Ramazan Bayramı'nda yasak olacak mı?
Bu bir hükümet kararı. Salgının seyri bunda etkili olacak. Şu anda Bilim Kurulu'nun gündemine gelmedi. Şu anda net bir durum yok.
Camiler ne zaman ibadete açılacak? Muhalefetten pandemi hastanelerine eleştiri geldi?
Pandemi hastanelerinden bahsedeyim. Bu hastaneleri çok amaçlı ve kalıcı hastaneler olarak düşünüyoruz demiştim. Biz özellikle deprem için, afetler için, salgın için hastanelerimiz var mı? Yeri geldiğinde bu anlamda pisti ile deprem ve afet döneminde de sizin kullanabileceğiniz hastaneler olarak kullanılıyor olacak. Bunu sadece pandemi dönemi hastanesi olarak düşünmedik. Sağlık turizmi içinde kullanmak istiyoruz ve kullanabiliriz.
Camilerle ilgili doğrusu dünyada yer yer bazı uygulamaların olduğunu biliyoruz. Türkiye'de de salgının seyrine göre gündeme gelebilir. Bilim Kurulu'nda gündeme gelmedi. Önümüzdeki günler zannediyorum bu konu gündeme gelmiş olur. Tedbirli ve belli kuralları olmak kaydıyla hükümette gündem olmuş olur.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.