Erzurum tabyalarında ilk ders: Vatan Aşkı

Atatürk Üniversitesi Özel Vakıf Okulları tarafından, 2024-2025 eğitim öğretim yılı açılış programı çerçevesinde; Erzurum Valisi Mustafa Çiftçi, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Atatürk Üniversitesi Rektörü Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, Milli Eğitim Müdürü Yakup Yıldız ve diğer davetlilerin katılımıyla düzenlenen "İlk Ders: Vatan Aşkı" programına bin öğrenci katıldı.

Erzurum'un tarihi mirası içerisinde önemli bir yere sahip olan tabyaların yeni nesillere tanıtılması ve onlara tarih bilinci verilmesi için ilk dersin tabyalarda yapılması fikrine destek veren kurumlar el birliği yaparak bir program düzenledi. Aziziye Tabyası'nda yaklaşık bin öğrencinin katıldığı “Vatan Aşkı" konulu ilk dersi eğitimci ve tarihçi Abdurrahman Zeynal verdi. Tabyaların ve burada yapılan savunmaların tarihte eşine az rastlanır kahramanlıklarla dolu olduğunu ifade eden Zeynal, Erzurum Tabyaları'nın dünyada düzenli ordulara karşı kadınların savaştığı tek yer olduğunu, gençlerin tarihimizde yaşanan bu kahramanlıklara ve onların emanet ettiği vatana sahip çıkılması gerektiğini ifade etti.

“Kahramanlık dolu bir mazimiz var”
Tabyaların yapılmasındaki amacın Anadolu'yu savunmak olduğunu ifade eden Yazar Abdurrahman Zeynal, “1828-1829 Osmanlı-Rus harbinde Ruslar Erzurum'u birinci defa işgal ediyorlar. Erzurum'un nüfusu 130 binden o tarihte 15 binlere kadar düşüyor. 115 bin insan Erzurum'dan muhacir olarak Anadolu'nun diğer illerine gidiyor. Sonra Osmanlı Devleti, Erzurum'u geçeceği tahminini ederek 23 adet tabya yapıyor. Bu tabyaların amacı muhtemel bir Rus taarruzuna karşılık şehri savunmak, Anadolu'yu savunmaktır. Çünkü Anadolu'da Erzurum bir kilit kapıdır. Kilit yerde Anadolu'da Erzurum'u müdafaa edemeyen dünyada ve tarihte hiçbir devlet Anadolu'yu müdafaa edememiştir. Osmanlı bunun şuurundadır yani farkındadır. Erzurum ahalisinin de destekleri ile Aziziye ve Mecidiye tabyalarını inşa ediyor. 1877-1878 Osmanlı Rus harbinin cereyan ettiği ve sonuçlandığı nokta olarak şu an burada bulunuyoruz. 1877 yılında yani tarihteki 93 Harbi olarak bilinen Kars yöresinde saldırılarda 5 meydan muharebesi oluyor. Bunların 4'ünü Osmanlı Ordusu kazanıyor, beşinciyi Ruslar kazanınca Osmanlı Ordusu 15 Ekim'den 4 Kasım'a doğru çekilerek bulunduğumuz yerlere geliyorlar. Şehir savaşa hazırlanmıştır. Zaten şehirde kadınlar, kızlar, nineler ve gelinler kalmıştır. Yani ihtiyarlar kalmıştır. Çünkü eli silah tutan tüm erkekler cephededir. 8 Kasım'ı 9 Kasım'a bağlayan gece, bir kısım Ermenilerinde yardımı ile Ruslar, Aziziye üç tabyasına girerler. Gece Mehmetçik uykudadır. Geçiş sebepleri de parolayı bilmeleri, patika yolları bilmelerinden kaynaklanmaktadır. Sonuçta 1300 veya 1600 Mehmetçik Aziziye üç tabyası denilen yerde uykudayken şehit edilirler. Oradan Aziziye iki tabyasına doğru gelirken çatışma başlar. Burada bulunduğumuz Yarbay Bahri Bey bulunmaktadır. Yarbay Bahri Bey uykudan askeri kaldırır ve Ruslara karşı gece taarruzu başlar. Gece savaşı olurken buradan şehre haber gönderilir. Haberi ilk duyan Ayaz Paşa müezzini Abdullah Efendidir. Abdullah Efendi ezanı davudi sesiyle okur, sonra Allah'ını seven, namusunu seven, dinini seven, vatanını seven, Mehmet'in askerin imdadına koşun diye nida eder. O gün Erzurumlu kadını ile kızıyla, çocuğu ile buraya koşarak gelirler, bu gelişte yalın ayak, başı açık, öğlene kadar burada Ruslarla büyük bir mücadele meydana gelir. Öğlen üzeri Ruslar yüzlerce ölü vererek tabyalardan çekilmek zorunda kalırlar. Dolayısıyla Aziziye Destanı veya Aziziye Zaferi olarak tarihe geçen olay burada gerçekleşmiş olur” dedi.
İlk dersin ardından katılımcılar hep birlikte Nene Hatun'un kabrini ziyaret ettiler.