Tabyalarımız, tarihî ve kültürel hafızamızın çok önemli belgeleri. Kültürümüzün nesilden nesile doğru aktarılmasını sağlama yönünde yaşayan bu belgelerin yeterince değerlendirilmemesi her geçen gün daha da artan kültürel erozyonla birlikte büyük hasarlara neden olmaktadır.
Erzurum’un ve Anadolu’nun tarihi açısından çok önemli bir nirengi noktası olan, 93 Harbi diye adlandırdığımız 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşının yaşayan şahitleri Erzurum Tabyaları’nı, ne yazık ki çoğumuz uzaktan seyrediyoruz. Son iki yıldır 9 Kasımlarda düzenlenen yürüyüşlerde, birçok vatandaşımızın ilk kez tabyalara geldiğini sohbetlerimiz esnasında defalarca duydum.
Düzenlenen her iki yürüyüşe katılanların büyük bölümü aynı kişiler ve onların da bir bölümünün tabyaları daha önce gezmiş, yakından görmüş hemşerilerimiz olduğu bir gerçek. Buna rağmen farklı kişiler olarak düşünsek bile, basit bir hesapla Erzurum’da yaşayanların çok az bir bölümünün tabyaları gördüğü, çoğunluğun uzaktan seyrettiği ortaya çıkmaktadır.
2012 yılında Erzurum Millî Eğitim Müdürlüğü’nün öğrencilerimize tabyaların gezdirilmesi yönünde bir projesi vardı. O dönemde, öğrencileri gezdirecek, onlara tabyaları ve tabyalarda yapılan savaşları anlatacak rehber öğretmenler de yetiştirildi ama öğrenci gezilerinin gerçekleştirildiğini duymadım.
Geçen yıl yeğenimin Müdür Yardımcısı olduğu Tortum Çok Programlı Lisesi’nden iki otobüs öğrenci, SODES’in desteği ile Erzurum’a tabyaları gezmeye gelmişlerdi. Bu şekilde ilçelerden ve komşu illerden gelen bazı öğrenci gruplarının tabyaları gezdiğini biliyorum. Sevindirici, ama bütün bunların yetersiz olduğunu düşünüyorum.
Bu projeler tam olarak gerçekleştirilse bile; yetişkinler bilmeden, sadece çocukların görmesi, öğrenmesi yetersiz kalacaktır. Ayrı ayrı değil de ailelerin topluca gidebileceği bir imkânın sağlanması; aile içi iletişimin zayıfladığı, çocuklarla ebeveynler arasında ortak konuların azaldığı günümüz koşullarında daha da yararlı olacaktır.
Erzurum’da oturan veya üniversitede okuyan çocuğunu ziyarete gelen özel aracı olmayan bir aile tabyaları görmek isterse nasıl gidebilir?
Ben de bunu merak ederek, geçenlerde Havuzbaşı’nda bulunan Turizm Danışma Ofisi’ne uğradım; tabyalarla ilgili bir broşür veya benzeri bir dokümanlarının olup olmadığını ve tabyalara nasıl gidebileceğimi sordum. Bana Erzurum’u tanıtan bir kitap ile birlikte tanıtım CD’si ve Erzurum haritası verdiler, daha sonra da tabyalara nasıl gidebileceğimin cevabını: Çoğumuzun da bildiği gibi Sütevleri’ne kadar otobüsle gidip, gerisini yürümem gerekecekti.
Yeri gelmişken verdikleri dokümanları çok beğendiğimi, büyük emeklerle ve memleketimize yaraşır şekilde hazırlanmış olduğunu ifade ederek; emeği geçenlere bir Erzurumlu olarak içtenlikle teşekkür etmek istiyorum.
Bir tarafta o muhteşem tarihin şahitleri dimdik ayakta duruyor, ilgili bir kurum tarafından şehrin tanıtımı için mükemmel dokümanlar hazırlanıp, isteyen herkese veriliyor, yardımcı olunuyor; ama diğer taraftan insanımız oraya gidemiyor.
Bunun için belediyelerimiz acilen devreye girmeli.
Belediyemiz tarafından haftanın belirli günleri, örneğin Cumartesi ve Pazar günleri, önceden saatleri ve güzergâhı duyurulmak üzere, saat 09.00’dan 18.00’a kadar her saat başında Şükrüpaşa’dan, Yıldızkent’den ve Atatürk Üniversitesi’nde Yurtlar’dan kaldırılacak üç otobüs ile Aziziye Tabyalarına yolcu taşınması, aynı günlerde de tabyalarda; tabyaları ve aziziye savunmasını gelenlere doğru anlatacak yetkili görevlilerin hazır bulundurulması çok zor olmasa gerek. Başlangıçta duyuru iyi yapılırsa otobüslerin dolacağından eminim. Talebin çok olması durumunda; sefer ve hizmet verilen gün sayısı artırılabilir.
Bu hizmetin bedava olmasına da gerek yok, hatta bedeli ödenerek gitmek daha da uygun olacaktır; yeter ki böyle bir imkân sunulabilsin.
Çocuklarıyla birlikte bir aile, termosunda getirdiği çayını tabyalar bölgesinde içerken, bir yetkili de onlara bilgi verse fena mı olur?
Çay demişken; vatandaşımızın termosla getirmesine de gerek kalmayabilir; belediyelerimiz, her tarafa asılan ve artık ezberlediğimiz pankartlarını bir iki tane eksilterek, buradan sağlayacağı tasarrufla gelen ziyaretçilere çay ikramı da yapabilirler.
Hemen ilave edelim, tabyalar bölgesinde ateş yakılmaması için de gereken önlemlerin alınması ihmal edilmemeli; çünkü o bölgede meydana gelecek bir yangın, telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğuracaktır.
Bu şekilde tarihimizde ve kültürümüzde çok önemli yere sahip olan tabyalarımızı yakından görerek tarihimizi doğru öğrenmemiz, unutmamamız sağlanacak; en az bu kadar önemli olarak da aile bireylerimiz için değerli bir ortak ilgi alanının oluşumuna ortam hazırlanmış olacaktır.
Belediyelerimizin rutin belediye hizmetlerini hariç tutarsak, yapabilecekleri en önemli görevlerden biri de bu olamaz mı?
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.